Interview Hans van Dijk (2022)
Woensdag 16 februari 2022 worden wij gastvrij ontvangen door Hans en Lettie van Dijk. Hans is de kleinzoon van Benjamin Samuel van Dijk (geboren in 1884-vermoord in 1942 in Auschwitz) en Sophia Emma van Dijk-Levie (geboren in 1890-vermoord in 1942 in Auschwitz).
Mevrouw Ems Hekker is in 1922 geboren als jongste kind in een gezin met vijf kinderen. Haar oudste zus is zeventien jaar ouder en haar jongste zus is vijf jaar ouder dan zij. Haar vader stamt af van de Hugenoten. Haar moeder is dochter van een gegoede Joodse bankier in Amsterdam.
De heer I.B. van IJssel, Pum genoemd, wordt in 1938 geboren uit een joods echtpaar: Daan van IJssel en Lien van IJssel-Vedder. Zij zijn in 1936 getrouwd en wonen aan de Choorstraat 46 te Delft boven de familiewinkel in herenkleding. De winkel is in 1921 door de vader van Daan, Isaac van IJssel, geopend.
Interview Irene Linssen-Jeidels
Irene Linssen-Jeidels werd op 25-12-1928 geboren in Delft. Haar Duitse ouders kennen elkaar van de kabelfabriek in Berlijn, waar zij beiden werkten. Kurt Jeidels en Anny Jaworski trouwden in 1922 in Berlijn-Charlottenburg. Daarna vestigen zij zich definitief aan de Julianalaan in Delft.
Ronald is vijf jaar oud als de oorlog begint. Hij krijgt iets mee van de slag om Ypenburg in mei 1940. Hij roept als 5-jarige in de vroege ochtend tegen zijn moeder: “Laat ze ophouden met dat getimmer”… maar het was oorlogsgeweld: vanaf het afweergeschut op de Gist en Spiritusfabriek. Er zijn daar veel Duitse vliegtuigen neerschoten.
Emmy kreeg Joodse les bij Karin Selowsky, ook een vriendinnetje van ons, die aan de Julianalaan 74 woonde. Hiervoor kwam elke donderdagmiddag een rabbijn aan huis, de heer Levison uit Den Haag. Hij werd “Lef” genoemd door de kinderen. We hadden een fijne jeugd tot 1942. Daarna begonnen anti-Joodse maatregelen onze levens te ontregelen.
Betty Springer was enkele nachten ondergedoken bij de familie Chardon op het adres Spoorsingel 28 te Delft. Betty een reuze begaafd kind dat op 12-jarige leeftijd al mooie gedichten schreef. Op de avond van 18 januari 1944 vond een inval aan de Spoorsingel plaats met een noodlottige afloop…
Herinneringsstenen en verhalen
- Celebesstraat 3: Familie de Roode
- Choorstraat 21: Familie de Roode
- Choorstraat 46: Familie van IJssel
- Choorstraat 49 (A): Familie van der Stam
- Choorstraat 56: Simon Benjamin Kooperberg
- C. Fockstraat 29: Salomon van der Stam
- Nu: Julianalaan 42: Gezin Benjamin Samuël van Dijk
- Julianalaan 83: Familie Selowsky
- Nu: Julianalaan 103: Familie van Hoorn
- Laan van Overvest 34: Familie Schnitzler
- Spoorsingel 28: Betty Springer
Namen van slachtoffers
| Naam | Vermoord te |
Leeftijd bij overlijden |
| Isaac Arend | Sobibor | 63 |
| Abraham Barendse | Gdo Gusen | 39 |
| Eduard Barendse | Ebensee | 24 |
| Hartog Barendse | Auschwitz | 1 |
| Annie Barendse-Groen | Auschwitz | 22 |
| Joseph Levie Berlijn | Auschwitz | 50 |
| Rebecca Aleida Biegel | Westerbork | 56 |
| Abraham Bierman | Auschwitz | 50 |
| Marianne Bierman-Norden | Auschwitz | 49 |
| Esther Bierman | Auschwitz | 19 |
| Ernst Henri Birnbaum | Mauthausen | 27 |
| Warner Simeon Bros | Sobibor | 5 |
| Max Cahn | Presburg | 50 |
| Alexander Sallie Willem Hendrik Cohen | Mauthausen | 35 |
| Robbert Simon Cohen | Breux s/Avre | 22 |
| Willem David Cohen | Auschwitz | 53 |
| Herman van Dantzig | Auschwitz | 21 |
| Paul Jacobus Denekamp | Delft | 32 |
| Jacob Herman Dormits | Midden- Europa | 32 |
| Maurits Dormits | Midden-Europa | 30 |
| Jacob van Duijl | Sobibor | 84 |
| Rosetta van Duijl-Nathans | Sobibor | 70 |
| Andries Meijer van Dijk | Auschwitz | 22 |
| Benjamin Samuel van Dijk | Auschwitz | 58 |
| Louise Bertha van Dijk | Auschwitz | 24 |
| Sophia Emma Clara van Dijk-Levie | Auschwitz | 51 |
| Trijntje van Dijk-van Gelderen | Auschwitz | 76 |
| Wolf Wilhelm Erszler | Auschwitz | 58 |
| Henriette Erszler-Spits | Auschwitz | 49 |
| Lina Feldmann-Stamm | Westerbork | 76 |
| Jacques Frank | Auschwitz | 25 |
| Jacob Eliazar Friezer | Delft | 37 |
| Jacques Philip Marie van Geldere | Sobibor | 68 |
| Philip Jacques van Geldere | Sobibor | 35 |
| Jacob Meijer van Gelderen | Auschwitz | 67 |
| Joseph Groen | Auschwitz | 68 |
| Rosette Groen-Theeboom | Auschwitz | 54 |
| Mozes Groen | Stutthof | 32 |
| Isaac de Groot | Auschwitz | 41 |
| Jacob de Groot | Auschwitz | 34 |
| Sophia de Groot-van Hasselt | Auschwitz | 30 |
| Jacob Hart | Auschwitz | 47 |
| Rachel Hirsch | Sobibor | 73 |
| Berend van Hoorn | Sobibor | 12 |
| Emma van Hoorn | Sobibor | 14 |
| Maurits van Hoorn | Sobibor | 52 |
| Hilda van Hoorn-Katz | Sobibor | 48 |
| Jenny Jeidels-Stamm | Sobibor | 72 |
| Henrietta Jut-Heumans | Sobibor | 82 |
| David van de Kar | Auschwitz | 20 |
| Jacob van de Kar | Auschwitz | 21 |
| Jozef van de Kar | Sobibor | 15 |
| Mozes van de Kar | Sobibor | 58 |
| Sientje van de Kar | Auschwitz | 35 |
| Grietje van de Kar-van de Kar | Sobibor | 60 |
| Meta Katzenstein | Auschwitz | 38 |
| Hanna Keijl | Sobibor | 51 |
| Albrecht Kirstein | Sobibor | 35 |
| Wolf Kloot | Midden-Europa | 33 |
| Betje Kloot-Stad | Auschwitz | 27 |
| Mozes van der Kloot | Sobibor | 43 |
| Eduard Konijn | Auschwitz | 22 |
| Simon Benjamin Kooperberg | Blechhammer | 52 |
| Simon Isidoor van Kreveld | Vermist | onbekend |
| Anna Lachovitzki | Auschwitz | 42 |
| Edith Lachovitzki | Auschwitz | 46 |
| Clara Löwy-Watter | Sobibor | 39 |
| Samuel Mainzer | onbekend | 73 |
| Willem Meijer | Auschwitz | 36 |
| Juda Milhado | Sobibor | 43 |
| Betje Milhado-van Leeuwen | Sobibor | 44 |
| Frits Gustaaf Moerel | onbekend | 46 |
| Bernard Mol | Sobibor | 21 |
| Israel Chil Morowicz | Sobibor | 45 |
| Dijna Morowicz-Grojs | Sobibor | 30 |
| Sara Rachela Morowicz | Sobibor | 7 |
| Esther Morowicz | Sobibor | 3 |
| Edmond John Moscow | Auschwitz | 28 |
| Marianne Moscow-Italianer | Auschwitz | 25 |
| Lottie Mühlrad | Auschwitz | 20 |
| Max Mühlrad | Auschwitz | 21 |
| Fanny Mühlrad-Rosenzweig | Sobibor | 51 |
| Diny Mühlrad-Solmanovitz | Auschwitz | 20 |
| Samuel Opdenberg | Delft | 27 |
| Abraham Opdenberg | Auschwitz | 61 |
| Anna Opdenberg-Levie | Auschwitz | 59 |
| Levie Opdenberg | Auschwitz | 31 |
| Johanna Fenna Polak | Sobibor | 21 |
| Nathaniel Tobiah Polak | Delft | 73 |
| Keetje Polak-Troostwijk | Sobibor | 63 |
| Abraham Querido | Auschwitz | 26 |
| Leon de Raaij | Polen | 20 |
| Salomon Ricardo | Midden-Europa | 23 |
| Alexander Abraham de Roode | Sobibor | 61 |
| Heyman Abraham de Roode | Midden-Europa | 31 |
| Jansje de Roode | Auschwitz | 1 |
| Henriette Francina de Roode-van Beugen | Auschwitz | 29 |
| Joseph Rose | Auschwitz | 4 |
| Jansje de Roode-van der Stam | Sobibor | 63 |
| Simon Bernard Rudelsheim | Langes | 22 |
| Moïse Louis Sanders | Delft | 24 |
| Alida Schnitzler | Auschwitz | 7 |
| Frouktje Schnitzler | Auschwitz | 17 |
| Isidor Schnitzler | Auschwitz | 9 |
| Joseph Schnitzler | Auschwitz | 4 |
| Leonardus Schnitzler | Auschwitz | 13 |
| Louis Andries Schnitzler | Auschwitz | 11 |
| Mozes Schnitzler | Auschwitz | 43 |
| Saartje Schnitzler | Auschwitz | 6 |
| Betje Schnitzler-van Dam | Auschwitz | 42 |
| Hannah Thea Schulz | Auschwitz | 2 |
| Kurt Johann Schulz | Auschwitz | 30 |
| Karola Schulz-David | Auschwitz | 32 |
| Elisabeth Sealtiel-van Leeuwen | Sobibor | 83 |
| Heinrich Peter Selowski | Sobibor | 17 |
| Karin Friedel Selowski | Sobibor | 11 |
| Oskar Selowski | Sobibor | 51 |
| Eleonora Selowski-Eichenberg | Sobibor | 40 |
| Ludwig Ferdinand Simon | Auschwitz | 26 |
| Margaretha Slager-Velmans | Auschwitz | 38 |
| Jacob van der Sluis | Auschwitz | 32 |
| Levie Snoek | Polen | 24 |
| Markus Solmanovits | Sobibor | 47 |
| Mera Solmanovits | Sobibor | 9 |
| Johanna Solmanovits-Cats | Sobibor | 53 |
| Robert Spanjaard | Theresienstadt | 68 |
| Betty Springer | Auschwitz | 12 |
| Jacob Stad | Auschwitz | 68 |
| Jetje Stad-Levie | Auschwitz | 61 |
| Andries van der Stam | Sobibor | 72 |
| Hijman Herman van der Stam | Auschwitz | 46 |
| Dagobert Stibbe | Jawischowitz | 26 |
| Hester Swaep | Auschwitz | 19 |
| Mannes van der Veen | Auschwitz | 81 |
| Lea van der Veen-Israels | Auschwitz | 66 |
| Josua Viool | Auschwitz | 57 |
| Henriette Viool-Drees | Auschwitz | 55 |
| Adolf Leon Weidman | Auschwitz | 47 |
| Lion Weiman | Sobibor | 42 |
| Willy Wolff | Sobibor | 71 |
| Daniel van IJssel | Auschwitz | 29 |
| Serlina van IJssel-Vedder | Auschwitz | 28 |